هیدروکسید سدیم، شناخته شده با نام‌های سود سوزآور، کاستیک سودا و سود پرک، یکی از مواد شیمیایی حیاتی و پرکاربرد در صنعت به شمار می‌رود. این ترکیب به دلیل کاربردهای فراوانش در تقریباً هر صنعتی از جمله تولید کاغذ، پردازش مواد غذایی، تصفیه آب و صنایع شیمیایی، بخش لاینفکی از فرایندهای تولیدی به حساب می‌آید. این گستردگی کاربرد، سود پرک را به یک محصولات جذاب برای تولیدکنندگان داخلی تبدیل کرده است.

وقتی در گوگل جستجوی عبارت تولید کننده کاستیک سودا را انجام دهید، با صدها وب‌سایت متنوع روبرو می‌شوید که هر یک خود را به عنوان تولیدکننده این محصول معرفی می‌کنند و برخی حتی ادعا می‌کنند که بزرگترین تولیدکننده در این زمینه هستند.

تفاوت در روش‌های تولید سود پرک
در این میان، مهم است که درک درستی از روش‌های تولید سود پرک داشته باشیم. تولید سود پرک می‌تواند از طریق دو روش اصلی انجام پذیرد: تبدیل مستقیم نمک به سود پرک یا تبدیل سود مایع به سود پرک. این دو روش، با توجه به فرآیندهای مورد استفاده و خلوص نهایی محصول، تفاوت‌های چشمگیری با یکدیگر دارند که می‌تواند بر کیفیت و کاربردهای مختلف هیدروکسید سدیم تأثیر بگذارد.

از این رو، تصمیم‌گیری برای خریداران و استفاده‌کنندگان نهایی این محصول، نیازمند اطلاعات دقیق و فنی در مورد روش تولید و کیفیت محصول است. انتخاب تولیدکننده‌ای که توانایی ارائه محصول با بالاترین استانداردهای کیفی را دارد، می‌تواند تأثیر به‌سزایی در بهبود فرایندهای تولیدی و کیفیت نهایی محصولات داشته باشد.

تأمین کنندگان سود پرک در ایران، با در نظر گرفتن استانداردهای بین‌المللی و تکنولوژی‌های پیشرفته، می‌کوشند تا بهترین محصول را چه برای مصارف داخلی و چه برای صادرات به بازارهای جهانی به بازار ارائه دهند. انتخاب هوشمندانه‌ تولیدکننده و محصول، کلید موفقیت در استفاده‌های صنعتی و تجاری از هیدروکسید سدیم است.

فرایند کلرآلکالی در ایران

فرایند کلرآلکالی که به عنوان یکی از اصلی‌ترین فرایندهای صنعتی برای الکترولیز نمک طبیعی (NaCl) شناخته می‌شود، نقش حیاتی در تولید سدیم هیدروکسید یا سود پرک دارد. این فرایند که به طور عمده از محلول آبی سدیم کلرید به عنوان خوراک استفاده می‌کند، منجر به تولید سه محصول اصلی کلر گازی، سود مایع و هیدروژن می‌شود. کلر و سدیم هیدروکسید به دلیل کاربردهای وسیع در صنایع مختلف از جمله تصفیه آب، تولید کاغذ و صنایع شیمیایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

در ایران، توسعه واحدهای کلرآلکالی با هدف دستیابی به خودکفایی اقتصادی و پاسخگویی به نیازهای داخلی صورت گرفته است. توسعه این صنعت در ایران نشان‌دهنده پیشرفت‌های قابل توجه در زمینه تولیدات صنعتی و نوآوری‌های بومی است که نه تنها به تأمین نیازهای داخلی کمک می‌کند، بلکه پتانسیل برای افزایش صادرات و حضور در بازارهای بین‌المللی را نیز فراهم می‌آورد.

در ایران، صنعت کلرآلکالی با پیشرفت‌های چشمگیری به ویژه در تولید سود سوز آور مایع و سود پرک همراه بوده است. این فرآیند حیاتی در تولید مواد شیمیایی اساسی، به کارخانجاتی وابسته است که تخصص خود را در تولید این محصولات ثابت کرده‌اند. در ادامه، به بررسی تولیدکنندگان عمده در این عرصه می‌پردازیم که هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند.

شرکت تولیدی شیمیایی کلران (سهامی خاص)
شرکت تولیدی شیمیایی کلران مستقر در سمنان، از سال 1375 شروع به فعالیت کرده و با استفاده از برند CCPC در منطقه و به ویژه در ترکیه، شناخته شده است. این مجموعه با یکپارچه‌سازی واحدهای تولیدی و بازرگانی در مجتمع کلران، توانسته است بسیاری از مشکلات ناشی از نبود هماهنگی بین بخش‌های مختلف را برطرف سازد.

 شرکت نیروکلر (سهامی عام)
شرکت نیروکلر که در اصفهان قرار دارد، با سرمایه‌گذاری اولیه وزارت نیرو و بانک صنعت و معدن در فروردین ماه سال 1376 به بهره‌برداری رسید. محصولات این شرکت تحت برند نیرو در بازارهای بین‌المللی کشورهای عربی و شمال آفریقا، شهرت دارند. نیروکلر به دلیل کیفیت بالا و استراتژی‌های موثر، توانسته جایگاه خود را به عنوان یک رقیب جدی در بازارهای منطقه‌ای تثبیت کند.

 کلر پارس (سهامی عام)
کلر پارس واقع در تبریز، در سال 1377 تأسیس شد و از نخستین کارخانجات مستقل از وزارت نفت و پتروشیمی‌ها به شمار می‌آید. موقعیت جغرافیایی این شرکت نزدیک به کشورهای ترکیه، عراق و دیگر کشورهای منطقه CIS است که مزیت رقابتی برای حضور در بازارهای همسایه فراهم آورده است. علاوه بر این، قرابت زبانی با کشورهای آذربایجان و ترکیه به تسهیل مذاکرات تجاری کمک کرده و ارتباطات تجاری را تقویت نموده است.

شرکت پتروشیمی پارس کیمیا کلر (PCC)
شرکت پتروشیمی پارس کیمیا کلر که در سال 1399 در شهرستان شوشتر به بهره‌برداری رسید، یکی از نمونه‌های بارز در استفاده از فرصت‌های محیطی برای توسعه صنعتی است. پس از ساخت سد گتوند و مواجهه با مشکلات نفوذ نمک به آب‌های زراعی، این شرکت به عنوان یک مصرف‌کننده بزرگ نمک، به منظور حل این چالش زیست‌محیطی تأسیس شد. موقعیت جغرافیایی شرکت، نزدیک به مرزهای آبی و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و پایانه‌های مرزی عراق، مزیت رقابتی بی‌نظیری را برای این کارخانه فراهم آورده است که به آن امکان می‌دهد تا به طور فعال در بازارهای کشورهای عربی شرکت کند.

شرکت کیمیا کلر کبودان
این شرکت که بخشی از مجموعه شرکت‌های فسفات کبودان است، در سال 1393 در شهرک صنعتی شماره سه ارومیه افتتاح شد. کیمیا کلر کبودان با بهره‌گیری از ماشین‌آلات به روز، تولیدات خود را نه تنها در داخل کشور بلکه در بازارهای خارجی نیز عرضه می‌کند و  به یکی از بازیگران مهم در صنعت کلرآلکالی تبدیل شده است.

شرکت رادفورد
گروه صنعتی رادفورد، با بیش از سه دهه تجربه و تخصص در زمینه‌های صنعت آب و فاضلاب، مواد شیمیایی و تجهیزات صنعتی، به عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین کارخانجات در ایران شناخته شده است. این شرکت که پیشتر به اجرای پروژه‌های بزرگ ملی مشغول بوده، اکنون در راستای بهبود دسترسی و ارتباط مستقیم با مصرف‌کنندگان، اقدام به راه‌اندازی یک سایت تخصصی کرده است. این حرکت، با هدف حذف واسطه‌ها و معرفی مستقیم محصولات و خدمات به مصرف‌کنندگان نهایی، انجام شده است. رادفورد می‌کوشد تا استانداردهای صنعتی را ارتقاء دهد و به عنوان یک الگو در نوآوری و تعهد به مشتریان و جامعه عمل کند.

شرکت صدرا الکترو مهبد
صدرا الکترو مهبد واقع در شهرک صنعتی محمود آباد قم، یکی دیگر از واحدهای مهم در این صنعت است که با تمرکز بر تولید کلرآلکالی، به توسعه دامنه محصولات خود ادامه می‌دهد.

شرکت کیمیابن
کیمیابن، یکی از واحدهای قدیمی‌تر در صنعت کلرآلکالی، در شهرک صنعتی لیا قزوین واقع شده است. این شرکت با اندازه‌ای کوچکتر نسبت به دیگر رقبا، اما با استفاده از تکنولوژی‌های مشابه، توانسته است در بازار رقابتی دوام آورد.

چالش‌ در صنعت پرک‌سازی سنتی ایران
صنعت پرک‌سازی در ایران، با استفاده از فرایندهای سنتی، نقش کلیدی در تأمین هیدروکسید سدیم با کیفیت بالا برای بازارهای داخلی و بین‌المللی ایفا می‌کند. این واحدها، که معمولاً سود سوزآور مایع را از پتروشیمی‌ها مانند پتروشیمی اروند یا سایر واحدهای کلرآلکالی خریداری می‌کنند، در ادامه به تغلیظ و تبدیل آن به فرم پرک یا فلیک می‌پردازند. فرایند شامل مراحل تغلیظ، خشک‌کردن به وسیله دستگاه فلیکر و بسته‌بندی می‌شود و این امکان را فراهم می‌آورد تا محصول نهایی با کیفیت بالا و آماده عرضه به بازار باشد.

یکی از بزرگترین چالش‌های این واحدها، وابستگی شدید به تأمین خوراک از پتروشیمی‌ها است که در صورت قطع عرضه، تولید را مختل می‌کند. قیمت سود سوزآور مایع، که از عوامل اصلی در محاسبه قیمت تمام‌شده محصول نهایی است، می‌تواند به شدت متغیر باشد و تأثیر قابل توجهی بر سودآوری داشته باشد.

یکی دیگر از چالش‌های این واحدهای سنتی، ریسک تولید غیرمجاز است. سادگی راه‌اندازی و کم هزینه بودن این واحدها ممکن است منجر به راه‌اندازی واحدهای غیرمجاز و خارج از نظارت کیفی دستگاه‌های ناظر شود، که این امر می‌تواند به تقلب در محصول نهایی و آسیب به اعتبار صنعت منجر شود.

سخن پایانی
واحدهای پرک‌سازی سنتی در ایران با وجود مزایای فراوان، باید با دقت زیادی به مدیریت چالش‌های مربوط به تأمین مواد اولیه و نوسانات بازار پرداخته و همچنین از استانداردهای کیفیت و قوانین محلی پیروی کنند تا بتوانند در بازار رقابتی به حیات خود ادامه دهند. بنابراین توصیه می‌شود تا خرید این ماده صنعتی از واحدهای معتبر تولید کننده سود پرک در ایران مانند شرکت رادفورد انجام شود.